|
دنبال چه مسئله‌اي هستيم؟ احمد فعال |
 دنبال چه چیزی هستیم؟
احمد فعال
چندی پیش در یک جمع اتفاقی بحثی در باب دین، آزادی، حقوق انسان و دموکراسی به میان آمد. یکی از افرادی که از نظر من در زمره بنیادگرایی محسوب مي‌شود، در موضع مخالفت و در واکنش با صحبت‌های اینجانب اظهار کرد: استناد شما به آزادی کدام آیات قرآن است؟ به او، و خطاب به جمع گفتم : روشن نیست چرا هرگاه سخنی از حقوق و آزادی انسان در قرآن به میان مي‌آید، دو گروه بشدت و با هیجان و عصبانیت، با این نظرات مخالفت مي‌کنند؟ اکنون سخن من هر چند یک بحث عمومی است و بکار همه کسانی مي‌آید که اهل اندیشه و کنش سیاسی و مسئولیت اجتماعی هستند، اما مشخصاً خطاب به همین دو گروه است. پرسش عمومي نویسنده این است که در فعالیت‌های اجتماعی خود و در کنش‌های سیاسی به دنبال چه چیزی هستیم؟ اگر کسی بگوید که من به دنبال کسب بیشترین لذت هستم، ادعای او و فعالیت او کاملا قابل درک است. و یا اگر کسی بگوید که من به دنبال بیشترین شهرت و یا قدرت هستم و کوشش دارم تا از راه کسب قدرت بر همه چیز مسلط شوم و میل به جاه و جلال و شکوه را در خود ارضاء کنم، بازهم دیدگاه‌های او و فعالیت‌های او کاملاً قابل درک است. یا اگر کسی بگوید، کوشش او به منظور حفظ محیط زیست است و در راستای حفظ حیات حیوانات، پرندگان و پوشش گیاهی شهرها و یا کره زمین تلاش مي‌کند، بازهم این دیدگاه تا حد بسیاری هم ارزشمند و هم قابل درک است. چون می‌تواند بگوید، با حفظ محیط زیست، نوعی شادمانی، بهجت و سرخوشی و لذت شخصی به او دست مي‌دهد. و یا نوعی احساس همدلی با حیات، و احساس خودانگیختگی در آدمی بر مي‌انگیزد. در مجموع تمام تلاش‌ها و مکتسبات افراد و گروه‌های اجتماعی که با هدف تأمین نیازها و تمنّیات فردی و گروهی صورت مي‌گیرد، تلاش‌ها و مکتسباتی است که قابل درک هستند. از این جهت، کسی خیلی نیازی به استدلال کردن برای اثبات نیازها و تمنّیات خود ندارند. همینکه بگویند، دوست دارم، میل دارم، یا اینجوری دلم مي‌خواهد، نیازی به استدلال کردن و اثبات کردن ندارد. اما اگر فردی یا گروهی و یا هر اجتماعی از اجتماعات انسانی بگوید، به دنبال کسب بیشترین لذت برای جامعه و یا بیشتر از آن، به دنبال کسب لذت برای نوع بشر هستم و هستیم، سخن او و ادعای او ابهام آمیز است؟ ابهام از این نظر که برای اثبات دیدگاه خود باید استدلال کند و دلیل اقامه کند.
ادامه مطلب |
|
|
|
یک‌شنبه 6 دی 1394 |
|
نظرات(0) |
|
|
|